Tot 70% van Afrika se arbeidsmag is in landbou werksaam, en dié sektor dra tot 40% van die vasteland se BBP by. Tog bly vroue onderverteenwoordig – ’n gemiste kans wat die sektor se volle potensiaal kelder.

In Suid-Afrika besit vroue slegs 20% van die land se 40 000 kommersiële plase (BTW-geregistreer en met meer as R1 miljoen se jaaromset). Dit weerspieël volgens dr. Izane Crous, landboukundige by Omnia Holdings, die strukturele struikelblokke wat vroue weerhou om bo kleinskaalse boerdery uit te styg.

“Daar is soveel rolle beskikbaar – van landbou-ekonoom tot voedselveiligheidspecialis – maar vroue het toegang en ondersteuning nodig om dié rolle te vervul,” sê sy.

Meer as net grond onder die naels

Crous beklemtoon dat tegnologie nuwe geleenthede skep – soos presisieboerdery en digitale grondmonitering – maar opleiding en hulp is noodsaaklik. Kulturele norme, erfeniskwessies, laer lone en huishoudelike verantwoordelikhede bly struikelblokke.

“Baie vroue moet eers kinders versorg en vir familie omsien voordat hulle kan boer,” sê sy.

’n Unieke stel vaardighede

Volgens haar bring vroue unieke sterkpunte na die sektor: hulle is dikwels meer detail-georiënteerd, kommunikeer goed en vind kreatiewe oplossings. “Hulle dryf innovasie.”

Boer slimmer, nie net harder

Crous glo vroue speel ’n sleutelrol in volhoubare landbou. “Kleinskaalse vroueboere voed miljoene – en dit is twee tot vier keer meer effektief in die stryd teen armoede as ander sektore.”

Haar slotsom: “As ons vroue in landbou bemagtig, help ons nie net hul plase nie, maar bou ons sterker gemeenskappe, verminder ongelykheid en versterk die vasteland se toekoms.”