Die WWF (World Wide Fund for Nature) lei ’n inter- nasionale poging om ’n bindende plastiekverdrag te onderhandel wat plastiekbesoedeling wêreldwyd kan bekamp. Hierdie verdrag is van kritieke belang, aangesien plastiekbesoedeling nie net die omgewing bedreig nie, maar ook direkte gevolge het vir Suid- Afrika se landbou en voedselproduksie. Die vraag is: Hoe kan ons boere aanpas en deel word van die oplossing?
’N ONSIGBARE KRISIS OP ONS PLASE
Plastiek word wyd in die landbou gebruik, van verpakking tot drupbesproeiingstelsels, maar wat gebeur met die plastiek wanneer dit nie meer bruikbaar is nie? Verweerde plastiek kan gronde besoedel, mikroplastiek in die voedselketting invoer, en uiteindelik die gesondheid van mense en diere benadeel.
Die hoeveelheid plastiek wat elke jaar in die
oseane beland, word grootliks aangevuur deur plastiekverpakking wat in sektore soos landbou gebruik word. In Suid-Afrika speel verpakkingsmateriaal vir kunsmis, plaagdoders en saad ’n rol in hierdie probleem, aangesien onvanpaste wegdoening dikwels lei tot plastiekbesoedeling wat waterweë en oseane bereik. Hierdie praktyke het ernstige gevolge vir mariene ekosisteme en menslike gesondheid.
DIE VOORGESTELDE PLASTIEKVERDRAG STEL VIER KERNMAATREËLS VOOR. WAT DIT BETEKEN VIR BOERE
- Wêreldwye verbod op skadelike plastiekprodukte en chemikalieë: Dit kan beteken dat sekere tipes landbouplastiek aangepas of uitgefaseer moet word.
- Verpligte produkontwerpvereistes: Plastiek wat in die landbou gebruik word, moet herbruikbaar of herwinbaar wees, wat die druk op plaasafvalbestuur kan verminder.
- Befondsing en ondersteuning: Die verdrag beoog om finansiële hulpbronne beskikbaar te stel vir lande en sektore wat hulp nodig het om die oorgang na volhoubare praktyke te maak.
- Langtermyn-versterkingsmeganismes: Dit verseker dat die verdrag aanpasbaar bly namate nuwe wetenskap en tegnologieë ontwikkel.
LANDBOU: DEEL VAN DIE OPLOSSING
Suid-Afrika se landbougemeenskap het ’n unieke geleentheid om nie net aan te pas by hierdie nuwe norme nie, maar ook om ’n rol te speel in die herdefiniëring van volhoubare praktyke. Plastiek in drupbesproeiing, verpakking, en voerproduksie kan deur innoverende en herwinbare alternatiewe vervang word. Meer as dit, boere kan die voorbeeld stel deur deel te neem aan inisiatiewe soos die bevordering van ’n kringloop-ekonomie en volhoubare afvalbestuur op plaasvlak.
’N LANDBOU SONDER PLASTIEK?
Alhoewel dit dalk onmoontlik lyk, kan die vermindering van plastiekgebruik in die landbou meer voordele inhou as nadele. Minder plastiek beteken gesonder grond, skoner waterbronne en groter vertroue van verbruikers wat omgee oor omgewings- impak.
WAT GEBEUR VOLGENDE?
Die uitslag van die INC-5-onderhandelings sal bepaal of ’n wêreldwye plastiekverdrag genoegsaam is om plastiek- besoedeling te bekamp. Intussen moet Suid-Afrikaanse boere begin nadink oor hoe hulle hul praktyke kan aanpas om nie net aan te pas by nuwe regulasies nie, maar ook om ’n gesonder en meer volhoubare toekoms vir die landboubedryf te verseker.
Die vraag is nie of verandering kom nie, maar of ons gereed is om dit te aanvaar en te gebruik as ’n kans om die landboubedryf te verbeter. Plastiek het lank ’n goedkoop en gerieflike oplossing gebied – maar die koste vir die planeet en ons voedselketting kan eenvoudig nie meer geïgnoreer word nie.
Dit is nou die tyd vir aksie – vir die toekoms van ons plase, ons mense, en ons planeet