Die voeding van plaashonde speel ’n kernrol in hul gesondheid, energievlakke en werkverrigting, veral in Suid-Afrika waar honde dikwels ’n noodsaaklike deel van plaasaktiwiteite uitmaak. Statistiek toon dat hondevoermarkte in Suid-Afrika jaarliks groei en nou sowat R7,1 miljard werd is, met hondekos wat steeds die grootste segment uitmaak. Die groot verskeidenheid hondekosopsies, wat wissel van goedkoop handelsmerke tot premium voer, kan die keuse vir boere uitdagend maak. Hierdie gids bied ’n allesomvattende oorsig van hoe jy jou plaashonde optimaal kan voer.

Belangrikheid van Voedingswaarde en Bestanddele
Honde benodig ’n gebalanseerde dieet wat ses basiese voedingstowwe insluit: proteïene, vette, water, koolhidrate, vitamiene en minerale. Proteïene, wat gewoonlik van vleis afkomstig is, vorm die basis van spierontwikkeling en algemene gesondheid. Volgens veeartsenykundige studies moet ’n hond se dieet minstens 18% proteïen bevat vir volwasse honde en tot 22% vir groeiende hondjies. Ander voedingstowwe, soos groente en graan, verskaf die energie wat honde benodig om hul werk doeltreffend te verrig.

Die meeste plaaslike hondekos bevat proteïene uit dierlike byprodukte soos longe, lewer en harte.
Hierdie bestanddele is ryk aan noodsaaklike aminosure. Plantgebaseerde aanvullings soos vesel en graan verbeter spysvertering en energievlakke. Dit is egter noodsaaklik om etikette deeglik te lees om seker te maak dat die kos nie gevul is met onnatuurlike preserveermiddels en kunsmatige geure nie. Die South African Pet Food Industry Association (PFI) reguleer hierdie produkte streng en moedig verbruikers aan om hul voedingsetikette te verstaan.

Droë Kos, Nat Kos en Kombinasies
Droë hondekos bly ’n gewilde keuse onder boere. Dit is goedkoper, maklik om te stoor en het ’n langer raklewe. Dit bevorder ook tandhigiëne deur tandsteen en plaakvorming te verminder.
Volgens navorsing uit die EU het honde wat gereeld droë kos eet, 23% minder tandheelkundige probleme. Nat kos is meer smaaklik en bevat meer vog, wat voordelig kan wees vir honde met sensitiwiteit of sukkel met kou. Tog is dit duurder en bederf vinnig as dit oopgelaat word. ’n Goeie oplossing is om droë kos met ’n bietjie nat kos te kombineer. Hierdie kombinasie bied ’n gebalanseerde voeding en maak die kos meer aantreklik vir kieskeurige eters.

Weet jy jou hond kan allergies wees vir hoendervleis?
Allergieë vir hoendervleis is een van die algemeenste voedselallergieë by honde. Tekens sluit in jeukerige vel, oormatige lek of krap, haarverlies en selfs spysverteringsprobleme soos braking of diarree. Raadpleeg jou veearts as jy vermoed jou hond is allergies, en oorweeg alternatiewe proteïenbronne soos lam, bees of vis. Maak altyd seker die nuwe kos is gebalanseerd en geskik vir jou hond se voedingsbehoeftes.

Die Rol van Rou Kos en Tuisgemaakte Voer
Rou kos is ’n gewilde tendens wat vars vleis, groente en vrugte insluit. Hierdie dieet is ideaal vir honde wat baie fisieke werk doen, aangesien dit hoë vlakke van natuurlike voedingstowwe bevat.
Dit kan egter duur wees en vereis streng hantering om besoedeling te voorkom. Rooies Dorland, ’n veearts van Twin Oaks-praktyk in Kaapstad, beklemtoon dat rou kos 80% vleis, 10% bene en 10% organe moet bevat om werklik gebalanseerd te wees.
“Honde benodig ’n gebalanseerde dieet wat ses basiese voedingstowwe insluit: proteïene, vette, water, koolhidrate, vitamiene en minerale.”
Tuisgemaakte kos bied ’n bekostigbare alternatief vir kommersiële voer. Met bestanddele soos rys, hoenderafval en groente (soos wortels en pampoen), kan boere maklik gesonde etes voorberei. Hierdie opsie gee jou beheer oor wat jou honde eet, maar dit verg tyd en moeite om groot hoeveelhede te kook en te stoor.

Kan Honde Bene Kry?
Honde is natuurlik lief vir bene, maar die verkeerde soort kan skadelik wees. Rou bene, soos beesbene, is veilig en ryk aan kalsium, maar gekookte bene moet vermy word aangesien dit bros kan word en splinter, wat interne beserings kan veroorsaak. Studies toon dat 12% van honde wat gekookte bene eet, spysverteringsprobleme ervaar. Gee altyd bene wat groot genoeg is om nie heel ingesluk te word nie en hou toesig terwyl jou honde kou. Vermy ook bene vir honde met spysverteringskwessies of pancreatitis.

Voerroetines: Wanneer en Hoeveel?
Honde is wesens van gewoonte en floreer op ’n gereelde voedingsroetine. ’n Studie deur die University of Illinois het getoon dat honde wat op vaste tye gevoer word, beter metabolisme en spysverteringsgesondheid handhaaf. Dit is ook makliker om veranderinge in hul eetlus op te merk – dikwels die eerste teken van siekte.
Volwasse honde moet twee keer per dag gevoer word, terwyl kleiner rasse en werkhonde baat vind by drie kleiner etes per dag. Puppies benodig selfs meer gereelde maaltye, soms tot vyf keer per dag. ’n Algemene riglyn is dat honde twee tot drie persent van hul liggaamsgewig per dag moet eet.

Belangrike Riglyne vir Plaashonde
Plaashonde speel ’n belangrike rol in plaasaktiwiteite, of dit nou vee oppas of beveiliging bied. Hul dieet moet by hul aktiwiteitsvlak aanpas. Honde wat energiek is, soos Border Collies, benodig hoë proteïenvlakke om hul stamina te ondersteun, terwyl honde met ’n laer aktiwiteitsvlak voordeel trek uit diëte met laer kalorieë om gewigstoename te voorkom.
Maak ook seker dat jou honde altyd toegang het tot vars water, veral in warmer streke soos die Noord-Kaap. Gevogtigde diëte of nat kos kan ook help om dehidrasie te voorkom. Voer jou honde ’n uur voor of na oefening om spysverteringskwessies te vermy.

In Suid-Afrika bevat premium hondekos gemiddeld tussen 25% en 30% proteïen, wat optimale spieronderhoud en energievlakke vir aktiewe honde, soos plaashonde, verseker, in vergelyking met ekonomiese handelsmerke wat dikwels slegs 18% tot 22% proteïen bevat.

Besluitneming: Wat Werk Beste vir Jou Honde?
Uiteindelik moet jy eksperimenteer om uit te vind watter dieet die beste werk vir jou honde. Hou egter in gedagte dat die kos se gehalte belangriker is as die hoeveelheid. ’n Hoëgehalte hondekos sal minder nodig hê en beter resultate lewer, soos blink hare, goeie spysvertering en beter algemene gesondheid. Boere moet ook die koste bereken op ’n per-dag basis eerder as per sak – hoëgehalte kos is dikwels ekonomies oor die langtermyn.
Met die regte kos en voerroetine sal jou honde nie net gesond en gelukkig bly nie, maar ook beter presteer in hul werk op die plaas. ’n Gesonde hond is ’n gelukkige en produktiewe hond.