“I was feeding the spent grain to our chickens and rabbits on the farm. I soon realised I could use that for human consumption and thereby add another component to the business. I started milling the spent grain and started experimenting with baking.”
Woorde: Hein Eksteen, Fotografie: Michel Dei-Cont My eerste ontmoeting met Stephan le Roux vind plaas op die Oubergpas (die een wat Montagu en Warmwaterberg verbind) kort nadat my motorfiets ʼn pap voorwiel onderlede het en die uwe bykans oorlede in die karoobossies langs die grondpad sy wonde lek. Stephan was toe nog ʼn student en medekroonprins van Amanteco, een van die eerste kommersiële amandelplase in die land, en met die gebruiklike plattelandse gasvryheid bied hy my spyse en drank (hy maak die verleidelikste limoncello), oornagrus en die heelmaak van die voorwiel op die plaas aan. Met ons volgende besoek aan die plaas is Stephan nou Amanteco se algemene bestuurder en sy suster Réni daarenteen is verantwoordelik vir voedselveiligheid, bemarking en verkope. Terloops, wysgere laat weet die amandel simboliseer vrugbaarheid en huweliksgeluk. Plant een naby die huis van ʼn bruid en daar kom kinders by die dosyne. Stephan is intussen met Margot getroud en om sy huis staan om en by 60 000 amandelbome. Maak die som. Maar ek moet byvoeg: Margot is werksaam as geoktrooieerde rekenmeester …
Oloff Cilliers gebruik vir die afgelope agt jaar melkbeeste wat hy ʼn three-way cross noem. Volgens hierdie benadering het hy ʼn koei wat langlewendheid met goeie gesondheidseienskappe en vrugbaarheid bied. Kruisings tussen Scandinavian reds, Holstein en die Franse Montbéliarde voldoen aan hierdie vereistes.
Gordon is in Zambië gebore en het reeds op ouderdom nege saam met ʼn legendariese jagter begin jag om vleis aan die myne te voorsien. Daar verloor die familie weens onteiening alles wat hulle besit het en trek na die ou Rhodesië waar die Zambië-ervaring hom weer afspeel. “Daarna gaan ek op ʼn wêreldreis en het meer as 60 lande besoek. Terug in Suid-Afrika bekom ons ʼn vrugteplaas in Lydenburg se omgewing. Alhoewel die plaas baie suksesvol was, wou ek nog altyd ʼn wildsplaas besit het.”
Party van die nederigste gewasse moes die wêreld vol reis alvorens hulle in die vreemde voorgesit is in geregte.
Ná ’n besoek aan Margaret Roberts Herbal Centre in die Magaliesberge daal ʼn ongekende geluksaligheid oor my neer en ek hoor as’t ware Jopie Adam se woorde: “En wie weet, iewers is daar dalk ʼn land van rus . . . en as daar is, neem my saam.”
Hansie Slim lê die ganse nag wakker. Rol rond. Grom ten hemele. Dit voel naderhand asof die swart hond, daardie denkbeeldige mismoed-ondier, met sy kop op die kussing reg langs syne lê. En aan sy wang lek. ‘n Perverse liefkosing.
Ons wag buite op moeder owerste, Marlize Steyn en sien ook haar- en skoonheidsalonne. Hierdie geriewe is daar om die ma’s wat hul kinders vir perdrylesse bring te pamperlang. In Maart open tot ʼn veearts die deure om na diere met kwale om te sien. Ruiters, gepas geklee in knap rybroeke en -stewels, lyk soos sorgelose huppelende karakters uit ʼn Disney-fliek. Die drie instrukteurs is jonk en asembenemend fatsoenlik. Die perdespring- en oefenarenas is simmetries uitgelê, helderkleurig en word op die oog af elke dag gepoets. Selfs die stalwerkers is sexy.
Volgens ‘n volksliedjie is die donkie ‘n wonderlike ding, want hy rol in die sand en vreet ‘n koerant. Nie die donkiefamilies van The Donkey Dairy nie. Die wonderlike ding hier is waarvoor hulle melk aangewend word.
Toe Coenraad de Buys se bloubloedseuns met President Paul Kruger vir grond onderhandel het, het hulle seker gemaak dat die Buysgemeenskap ‘n heenkome vir hul nakomelinge het. En waar daar ‘n wil om te boer is, is daar ‘n weg.
